ΚΕΙΜΕΝΑ

Σύμφωνα με τον κατάλογο που δημοσίευσε ο γιος της Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου, Ελισαβέτιος Μαρτινέγκος, στην πρώτη έκδοση της «Αυτοβιογραφίας» της το 1881, η Ελισάβετ είχε γράψει τα εξής συγγράμματα:

Ελληνιστί, δράματα και άλλα
1. Αι Θήβαι ελευθερωμέναι
2. Η Τιμωρημένη απάτη.
3. Ευρύμαχος
4. Ευρύκλεια και Θεανώ
5. Ροδόπη
6. Η ουράνιος Δικαιοσύνη
7. Ο Καλός Πατήρ, κωμωδία
8. Η Μητρυιά, κωμωδία
9. Προμηθέας Δεσμώτης, Αισχύλου απλοελληνική μετάφρασις εις πεζόν,
10. Οδύσσεια Ομήρου, απλοελληνική μετάφρασις εις πεζόν
11. Περί οικονομίας, πραγματεία.
12. Περί ποιητικής, πραγματεία
13. Ωδή εις το πάθος του Χριστού.

Ιταλιστί, τραγωδίαι και άλλα
1. Numitore, tragedia.
2. Bruto primo, tragedia
3. Enrico o L’ Innocenza, tragedia immaginaria
4. Laodice o la Prudenza, tragedia morale.
5. Il Tiranno punito, drama morale.
6. La Teano o la Guistizia Legale, drama.
7. Licurgo o la Mansuetudine, drama morale.
8. Gli effetti della discordia, tragedia morale.
9. L’ Eccelenza della Guistizia, drama.
10. Il Rigore delle Leggi, tragedia.
11. Il Buon Re, drama morale.
12. Libro di diverse composizioni poetiche.
13. I Pastori, commedia morale in un atto.
14. Novella morali.
15. La Saggia madamigella, commedia.
16. Il buon produratore, commedia.

Μέσα από την «Αυτοβιογραφία» της μαθαίνουμε ότι έχει γράψει κι άλλα έργα τα οποία δεν αναφέρονται στην λίστα του γιού της Ελισαβέτιου Μαρτινέγκου.

Από το συνολικό έργο της Ελισάβετ Μουτζάν – Μαρτινέγκου μόνο δύο έργα της έχουν σωθεί, η «Αυτοβιογραφία» της και το θεατρικό έργο «ο Φιλάργυρος».
Η «Αυτοβιογραφία» της εκδόθηκε για πρώτη φορά από τον γιος της Ελισαβέτιος Μαρτινέγκος το 1881, με κάποιες περικοπές που ο ίδιος θεώρησε απαραίτητες. Δυστυχώς το 1953 έγινε η σεισμοπυρκαγιά του 1953 και καταστράφηκε το χειρόγραφο, το οποίο ήταν φυλαγμένο σε μια κρύπτη του σπιτιού. Έτσι χάθηκαν για πάντα τα μέρη του κειμένου που είχε περικόψει ο Ελισαβέτιος Μαρτινέγκος.

Το 1956 ο Κ. Πορφύρης έκανε την πρώτη επανέκδοση της αυτοβιογραφίας της με μια συγκινητική εισαγωγή.

Ο Φαίδων Μπουμπουλίδης το 1965 έκανε μια νέα επανέκδοση της «Αυτοβιογραφίας» της μαζί με το θεατρικό έργο «Ο Φιλάργυρος» καθώς και κάποιες επιστολές της προς τον πατέρα της και προς την αγαπημένη της εξαδέλφη Αγγελικής Κοργιαλένου. Η έκδοση περιέχει επίσης μια δική του εισαγωγή.

Αρκετά αργότερα, το 1997 η «Αυτοβιογραφία» της κίνησε και πάλι το ενδιαφέρον, αυτή την φορά από τις εκδόσεις Ωκεανίδα, με μια εμπεριστατωμένη εισαγωγή από τον αείμνηστο Βαγγέλη Αθανασόπουλο.

Το 2021, και με αφορμή τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση, οι εκδόσεις μεταίχμιο επανεκτύπωσαν την «Αυτοβιογραφία» της με μια εισαγωγή από την Κατερίνα Σχινά.

Η «Αυτοβιογραφία» της Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου έχει εκδοθεί στην Γαλλία μεταφρασμένο από την Lucille Arnoux-Farnoux.

Έχει επίσης εκδοθεί στην Ολλανδία σε μετάφραση από την Bernadette Widenburg και τον Jan Veenstra.

Δύο σημαντικές σύγχρονες συγγραφείς, η Διδώ Σωτηρίου και η Αννίτα Παναρέτου, έκαναν την Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου πρωταγωνίστρια, ζωντανεύοντας την η κάθε μία με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο.

Το 1979 κυκλοφόρησε το βιβλίο της Διδούς Σωτηρίου “Οι Επισκέπτες” από τις εκδόσεις Κέδρος.

Γράφει η ίδια στις σημειώσεις του βιβλίου:

“Ήταν, θυμάμαι, γύρω στο 1960 όταν ο Κ. Πορφύρης, ο ζεστός αυτός πνευματικός άνθρωπος, ιστορικός και συγγραφέας (…) μου χάρισε την “Αυτοβιογραφία” της Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου, λέγοντάς μου:

«Διάβασέ την και αξιοποίησε την τραγική αυτή φυσιογνωμία που καταδικάστηκε σε άγνοια, όχι μονάχα όσο ζούσε, αλλά και μετά το θάνατό της».

(…)

Η γνωριμία μου με την Μαρτινέγκου μ’ εντυπωσίασε και από τότε δεν έχανα ευκαιρία που να μην αναφέρομαι σ’ αυτήν σε διαλέξεις ή από τις γυναικείες στήλες που έτυχε κατά καιρούς να κρατάω. Όμως εκείνο το περισσότερο που μου είχε ζητήσει ο Πορφύρης δεν είχα βρει ευκαιρία να το πραγματοποιήσω. Στ’ αυτιά μου ωστόσο ηχούσε πάντα το παράπονο της γυναίκας αυτής, που άλλο δεν λαχτάρησε παρά να επικοινωνήσει με το κοινό, να δει να τυπώνονται και να κυκλοφορούν τα βιβλία της και δεν το αξιώθηκε.»

Το 2007 κυκλοφόρησε το βιβλίο της Αννίτας Παναρέτου «Η Παρηγοριά των επιστολών σου…» από τις εκδόσεις Ωκεανίδα.

Η Αννίτα Παναρέτου διάλεξε για πρωταγωνίστριες την Ελισάβετ Μουτζάν – Μαρτινέγκου και την Ευανθία Καΐρη που έζησαν την ίδια εποχή, στις αρχές του 19^ου αιώνα, και έπλασε μια φανταστική αλληλογραφία μεταξύ τους, όπου μοιράζονται τα γεγονότα της εποχής, τις ανησυχίες τους και τα όνειρά τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Αννίτα Παναρέτου κατάφερε να γράψει τις επιστολές κρατώντας τον ιδιαίτερο και προσωπικό τρόπο γραφής και έκφρασης της κάθε μιας από τις πρωταγωνίστριές της.

Το βιβλίο επανεκδόθηκε το 2021, από τον Σύλλογο προς Διάδοσιν Ωφέλιμων Βιβλίων.