Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου
Ζάκυνθος 1801 - 1832
Η Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου γεννήθηκε σε μια οικογένεια και σε μια εποχή όπου τα ήθη και τα έθιμα ήταν πολύ αυστηρά καθορισμένα: οι άντρες είχαν ελευθερία και το γενικό πρόσταγμα στα πάντα, ενώ οι γυναίκες δεν είχαν καθόλου κοινωνική ζωή και ασχολούνταν μόνο με το σπίτι. Η μητέρα της πιστεύοντας πως ήταν σημαντικό να μάθει να διαβάζει, της έφερε για δάσκαλο τον ιερομόναχο Γεώργιο Τσουκαλά. Έτσι η Ελισάβετ μυήθηκε στην γνώση και ο κόσμος της γέμισε φως, λογοτεχνία, φιλοσοφία, γεωμετρία, ιταλικά, γαλλικά και αρχαία ελληνικά.
Άρθρα
Μνημονεύοντας την Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου (1801 – 1832)
«Η Ζακυνθία συγγραφεύς γράφει ως ησθάνετο η καρδία, ως διελογίζετο η διάνοια, ως επεθύμει η ψυχή, η θρησκευτικώς επιποθούσα ειρήνην εν τω κόσμω και αγαλλίασιν μετά θάνατον» Λ.Χ.Ζώης (1869 – […]
Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου, ονοματοδοσία δρόμου της Ζακύνθου
Μια πολύ ευχάριστη είδηση από τον Δήμο Ζακυνθίων Ένας κεντρικός δρόμος στην πόλη της Ζακύνθου πήρε το όνομα της Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου! Το προηγούμενο Δημοτικό Συμβούλιο πήρε την απόφαση και […]
Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου, η προ-προ νόνα μου
Γράφει η τρισεγγονή της Μαρία Τερέζα Διονυσία Παρπαρία Μίκαϊτς το γένος Μαρτινέγκου, με αφορμή το αφιέρωμα του «Πλατύφορου» για την Ελισάβετ Μουτζάν – Μαρτινέγκου – Μάρτιος 2005. Μπαίνοντας στη σάλα […]
Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος για την Ελισάβετ Μουτζάν Μαρτινέγκου
Το παρακάτω κείμενο διαβάστηκε στην Αθήνα, στο Λύκειο των Ελληνίδων, την Τετάρτη 7 Ιανουαρίου 1924. Δεν είναι η πρώτη φορά που το όνομα Ελισάβετ Μουτζάν – Μαρτινέγκου ακούεται σ’ αυτήν [...]
Ο φρόνιμος άνθρωπος δεν είναι σωστό να ενεργεί για να αρέσει στους πολλούς αλλά στους λίγους, αρκεί αυτοί να είναι καλοί. Αν λοιπόν μέσα σε σαράντα χιλιάδες βρεθούν σαράντα μόνο άνθρωποι που θα επαινέσουν την ενέργειά μου, αυτό μόνο μου αρκεί. Αλλά κι αν ακόμα δε βρεθεί, ας υποθέσουμε, ούτε ένας, αυτό δεν θα με δυσαρεστούσε, γιατί η ενέργειά μου θα ήταν πάντοτε σύμφωνη με την συνείδησή μου.
Επεθύμησα, είπα, από καρδίας, αλλά εκοίταξα του τοίχους του σπιτιού όπου με εκρατούσαν κλεισμένη, εκοίταξα τα μακριά φορέματα της γυναικείας σκλαβιάς και ενθυμήθηκα πως είμαι γυναίκα
Ο άνθρωπος είναι όμοιος με το ζώο, το λογικό τον διακρίνει από αυτό. Του δόθηκε δε το λογικό όχι για κάτι άλλο, παρά να το μεταχειρίζεται για να χαλιναγωγεί τα πάθη του.
Χαιρόσαστε, ω γονείς, την εξουσία που έχετε με δίκαιον εις τα παιδιά σας, αλλά ως εκεί, μη θέλετε να παίρνετε τα δικαιώματα της φύσεως, ταύτην λαιμαργίαν αφήτε την, σας παρακαλώ, εις του τυράννους, εις τους οποίους μόνον αρμόζει!
Τι έχω να κάμω λοιπόν; Έχω να αφήκω πράγματα όπου τόσο με ήγγιζον χωρίς να δοκιμάσω καν να τα ιατρεύσω; Αχ! όχι, ποτέ.
Αγαπάτε, αγαπάτε, πατέρες, σας παρακαλώ, τα τέκνα σας, φροντίζετε πάντα να τα κάνετε να ζουν ευτυχώς, μιαν φοράν όπου χωρίς αυτά να σας την ζητήσουν, εσείς αυτοθελήτως τους δώσατε ζωή.
Εμείς οι μαύρες γυναίκες, όντας γενναμέναις από τη φύσιν πλέον αισθητικές, όντας καταδικασμένες από την συνήθειαν να ήμεθα πλεόν υποκείμενες εις τους πατέρας αφ' ότι είναι άνδρες, γροικούμε την πατρική αγάπη περισσότερο και περισσότερον φροντίζομεν να δειχνώμαστε εις τους πατεράδες υποταγμέναις.
Ο άνθρωπος πρέπει να μεταχειρίζεται κάθε μέσον δια να φυλάττη την ζωήν του, και εκείνα τα πράγματα που αγαπάει ωσάν την ζωή του την ίδια.
Τι έχουν να πουν οι άνθρωποι όταν μαθευτεί πως εχάθηκα μέσα από το σπίτι μου; δεν με μέλλει. Η συνείδησίς μου είναι καθαρά, δεν φεύγω από τους γονείς μου, εγώ δεν πράττω μιαν τέτοια απανθρωπίαν δια να ακολουθήσω κανένα εραστήν, αλλά την πράττω πολλά στανικώς δια να φύγω τον βέβαιον θάνατον και δια να βάλω εις χρήσιν εκείνην την αγχίνοιαν την οποία ο μεγαλοδύναμος Θεός ηθέλησε να μου χαρίση.
Αληθώς, αφ' όταν ήμουν παιδί είχα μίαν μεγάλη φιλανθρωπίαν και μίαν μεγάλην κλίσιν εις το να κάμνω καλόν, αλλ' επειδή και ταις είχα εκ φύσεως, δεν πρέπει ν' αναφέρεται ο μισθός εις εμένα, αλλά εις εκείνον τον Αυθέντη της φύσεως όπου μ' έπλασεν.